در چند سال گذشته هدف از تامین آبگرم بهداشتی در ساختمان های مسکونی استفاده از آن برای سرویس ها، آشپزخانه و حمام بود برای اینکار معمولا از آبگرمکن های مستقیم استفاده می شد که مشکلات خاص خود را دارد.

آبگرمکن های مستقیم

در آبگرمکن های مستقیم بوسیله سوختن سوخت های جامد مانند – چوب – زغال سنگ که بازده حرارتی پایینی دارند و یا با استفاده از سوخت های مایع مانند نفت،گاز ،گازوئیل و مازوت که راندمان حرارتی زیادی دارند آب گرم تهیه می شود. علاوه بر سوخت های فوق در بعضی آب گرمکن های مستقیم از گاز و انرژی الکتریکی  نیز استفاده می شود. هنوز هم در اکثر منازل مسکونی که سیستم حرارت مرکزی وجود ندارد از آب گرمکن های مستقیم استفاده می شود. در کنار استفاده از این آبگرمکن ها برای گرمایش ساختمان نیز باید سیستم جداگانه ای در نظر گرفته شود. که باعث مصرف انرژی جداگانه و بالا رفتن هزینه ها می شود.

اما امروزه با رواج استفاده از سیستم های گرمایش مرکزی در ساختمان های مسکونی تهیه آبگرم، گرم نمودن محیط زندگی را نیز فراهم نموده است به همین دلیل بکارگیری روشی که با کمک آن بتوان آب گرم دائم و بهداشتی داشته باشیم در صنعت ساختمان سازی مورد اهمیت ویژه ای واقع شده است.

آبگرمکن های غیر مستقیم

این نوع آبگرمکن ها در سیستم های تاسیسات حرارت مرکزی مورد استفاده قرار می گیرند عامل گرم کننده، آب داغ می باشد،که توسط دیگ یا مولدهای حرارتی تولید می شود. آبگرمکن های نوع غیرمستقیم: انواع مختلفی دارند که شامل دوجداره، کویلی، آبگرمکن خورشیدی می باشد. در این نوع آبگرمکن ها منبع انرژی در جای دیگری قرار دارد. مانند آبگرمکن هایی که منبع تولید انرژی آن ها در موتورخانه ها قرار دارد.

منبع کویل دار :

در حال حاضر متداول ترین و بهینه ‌ترین روش از نظر سوخت های فسیلی برای تولید آبگرم بهداشتی مصرفی و ذخیره آن، استفاده از منابع کویل‌دار است. در این نوع مخازن آب داغ یا بخار تهیه شده توسط دیگ آبگرم، داخل یك كویل حرارتی كه معمولاً از چند شاخه لوله رفت و برگشتی از جنس مس تشكيل مي‌شود، گردش نموده و پس از تبادل حرارت با دیوار لوله مسی از كویل خارج می‌گردد. تبادل حرارت انجام شده باعث گرم شدن لوله مسی و در نهایت، گرم شدن آب سرد لوله خارجي می‌شود.منابع كويل‌دار عليرغم رواج پكيج‌ها، هنوز هم براي تامين آب گرم ساختمان حرف اول را مي‌زنند.

عملکرد منبع کویل دار مانند منبع دوجداره می باشد با این تفاوت که، منبع آب گرم دوجداره شامل دو منبع است، منبع بيروني و داخلي. منبع بيروني يك فاصله سه سانتي با منبع داخلي دارد و آب غير بهداشتي داخل جداره بيروني منبع گردش مي‌كند و آب داخل منبع كه بهداشتي است را گرم مي‌كند كه براي شستشو و استحمام به كار مي‌رود.

در حالي كه منبع كويل‌دار تك‌جداره است و كويل داخل منبع قرار مي‌گيرد و از راندمان بالاتري برخوردار است. آب منبع کویل دار به جای اینکه وارد جداره منبع شود وارد یک کوئل حرارتی میشود که در داخل منبع کویل دار نصب شده و در اثر تبادل حرارت آب مخزن را گرم می کند و مجددا برای اینکه دوباره گرمای لازم را بدست بیاورد به دیگ برمیگردد. این منبع را در مواقعی که ظرفیت آن کم باشد در بالای دیگ نصب می کنند.

نکات فنی در طراحی وساخت منابع کویل دار

مخازن کوئل دار در دو شکل عمودی وافق ،با توجه به درخواست مشتری و شرایط ساختمان به شکل استوانه طراحی و ساخته می شود.

وظیفه پمپ سیرکولاسیون:

وظیفه این پمپ جریان انداختن آب گرم مصرفی در منبع کویل دار لوله های رفت و برگشت آب گرم می باشد به طوری که آب گرم فوری همیشه در دسترس می باشد و به این ترتیب هدر رفت حرارتی کمتر خواهد داشت و همچنین از اسراف آب جلوگیری خواهد شد. عملکرد منبع کویل دار، مانند مخزن آبگرم دوجداره آبگرمکن می باش ، با این تفاوت که در این دستگاه آبگرم دیگ داخل یک کویل مسی جریان پیدا می کند و آب داخل داخل منبع مصرفی با چرخش آب دیگ با در داخل لوله مسی، گرم می شود. مزیت منبع کویل دارنسبت به دیگردستگاههای تولید کننده آبگرم بهداشتی نظیرمنبع دوجداره این است که منبع کوئل دارشامل یک لایه ورق میباشد، که در صورت پوسیدگی ویا رسوب بستن داخل منبع ، به راحتی قابل تعمیر، سرویس ونظافت می باشد. اینکار اهمیت ویژه ای دارد. در صورت نصب دستگاه سختی گیر در مسیر آب ورودی به موتورخانه، املاح موجود درآب مصرفی به حداقل می رسد و مقدار رسوب داخل منبع به کمترین حد ممکن می رسد این امر همچنین باعث افزایش طول عمر کویل ها و همچنین منبع می شود. با توجه به نوع تاسیسات به جای یک منبع از دو یا چندین منبع که در مجموع همان ظرفیت مورد نظر را به ما بدهند می توان استفاده کرد تا در صورت خروج یکی از منابع از مدا ، منابع دیگر تا تعمیر یا جایگزینی منبع خراب، آب گرم مصرفی ساختمان را  تامین نمایند. معمولا طول منبع از عرض بیشتر است تا سطح تبادل حرارت سریعتر انجام شود و آب سریعتر گرم شود.

انواع منبع آبگرم بهداشتی در ساختمان

منبع آبگرم بهداشتی در ساختمان مي‌تواند در انواع افقي، عمودي و چند ضلعي وجود دارد. مبدل‌هاي آبگرم بهداشتی در ساختمان هم به شكل استيل، صفحه‌اي و استوانه‌اي هستند و كار كويل را انجام مي‌دهند و با توجه به حجم كم در مواقعي كه از لحاظ مكان دچار مشكل هستيم به كار مي‌روند. همچنين منبع تامين آب گرم مي‌تواند چند منظوره (خورشيدي، گازوئيلي و گازي) باشد به شرطي كه سه كويل جداگانه نصب شود. به منظور جلوگیری از اتلاف انرژی گرمایی حتما منبع باید عایق شود. گرم نگه داشتن آب به اين بستگي دارد كه منبع كويل‌دار را تا چه اندازه ايزوله كنيم و ظرفيت آن چقدر باشد. معمولاً اطراف منبع كويل را عايق مي‌كنند تا گرماي آن از بين نرود، اگر اين كار انجام شود مصرف سوخت كاهش پيدا مي‌كند.

شكل و ظاهر منبع كويل براي مناطق مختلف يكسان است. البته در جاهایي كه رطوبت وجود داشته باشد از عايق پشم شيشه براي پوشش منبع استفاده ميکنیم. یکی از نكات مهم واقعي بودن ظرفيت منبع كويل آب گرم است در غير اين صورت مصرف كنندگان با مشكل مواجه می شوند. در حال حاضر به خاطر ضعف كارشناسي هزينه‌هاي زيادي به مشتريان تحميل مي‌شود. طراحي‌هاي نادرست تاسيساتي باعث خريد محصولات كارشناسي نشده و تعويض زودهنگام تجهيزات خواهد شد. در صورتي كه اگر از قبل ظرفيت ‌سنجي شود و منبع كويل متناسب خريداري شود، مصرف سوخت موتورخانه كاهش مي‌يابد.