در سیستم مدیریت ساختمان یا BMS (Building Management System)، نظارت بر امور ساختمانها و اعمال تغییرات اتوماتیک با توجه به شرایط محیط، صورت میگیرد. این سیستمها قابلیت طراحی بر اساس کاربری ساختمان ( مسکونی، اداری، تجاری، بیمارستان و ... ) طراحی و اجرا میشوند و بر کلیه فعالیتها نظارت دارند.
ساختمان هوشمند، ساختمانی است که مجهز به سیستم مدیریت ساختمان BMS است. این سیستم علاوه بر ایجاد آسایش ساکنین و افزایش راندمان تجهیزات، امکان صرفهجویی انرژی را نیز مهیا میکند.
تجهیزات قابل کنترل از طریق BMS عبارتاند از:
روشنایی
برای هوشمند سازی سیستم روشنایی با اقداماتی نظیر روشن و خاموش نمودن خودکار آنها، تنظیم سطح نور، کاهش یا افزایش، تعیین و مشاهده وضعیت آنها و امکان روشن و خاموش نمودن آنها از راه دور و بیرون ساختمان است.
سیستمهای حفاظتی و امنیتی
کنترل سیستمهای اعلام و اطفاء حریق، ورود و خروج کارکنان، دوربین مداربسته و نشتی آب و آبگرفتگی و حفاظت از برقگرفتگی.
در، پنجره، پرده و سایبان
کنترل تجهیزات و ارسال دستور لازم. استفاده از حسگر اثر انگشت یا کارت مغناطیسی علاوه بر ایجاد ایمنی بیشتر به امکان طبقه بندی و زمانبندی دسترسی.
سیستمهای سرمایشی و گرمایشی ( تهویه مطبوع)
سیستمهای سرمایشی و گرمایشی میتواند شامل تجهیزات مرکزی و تجهیزات محلی میباشند تجهیزات مرکزی که در موتورخانه واقعاند مانند چیلر، دیگ آبگرم ، پمپهای سیستم ، برج خنککن و ... است و تجهیزات محلی مانند فنکوئلها، کولرهای پنجرهای و هواسازها میباشند. میتوان تجهیزات مرکزی را در زمانهای مشخص و از راه دور روشن و خاموش کرد.
این سیستم قادر است دمای اتاق را به صورت هوشمند کنترل کند و هنگامیکه فردی حضور ندارد، تجهیزات را خاموش کند. علاوه بر این میتوان این سیستمها را با شرایط محیطی تغییر داد.
سیستمهای صوتی و تصویری، تجهیزات اداری
استفاده از یک آرشیو صوتی مرکزی جهت استفاده در مراسمهای مختلف و کنترل تجهیزات اداری بهوسیلهاین سیستم
سیستم آیفون تصویری و ورود و خروج
ثبت ورود و خروج مهمانان و تصاویر آنها، امکان برقراری ارتباط با مهمان از راه دور در صورت داشتن اینترنت
کنترل تأسیسات استخر، سونا و جکوزی
کنترل هوشمند این تجهیزات مانند روشن و خاموش نمودن و کنترل دما
سیستمهای ارتباطی
پشتیبانی خطوط تلفنی، پیامگیر، تلفن سانترال
وسایل الکتریکی ساختمان
اطلاع یافتن از وضعیت کلیه وسایل الکتریکی ساختمان و کنترل آنها
سیستم آبیاری
آبیاری خودکار گیاهان موجود در حیاط و یا داخل ساختمان
سیستم مدیریت انرژی ساختمان یا BEMS
هدف این سیستم که مشابه سیستم BMS است، مدیریت انرژی ساختمان است. این سیستم زیرمجموعه BMS است با این تفاوت که منحصراً در شاخه انرژی مانند تجهیزات مصرفکننده انرژی و کنترل آنها وارد میشود.
سیستم مدیریت روشنایی یا LMS
سیستم مدیریت روشنایی نیز زیرمجموعهای از سیستم BMSو BEMSاست. هدف این سیستم خاص، مدیریت سیستمهای روشنایی است. این سیستم میتواند با استفاده از انواع سنسورها نظیر سنسورهای حضور و نور نسبت به روشن و خاموش نمودن و یا کنترل سطح نور مکانهای مختلف اقدام کند.
استفاده هوشمند از سیستم روشنایی باعث کاهش مصرف تا 75% و صرفهجویی بسیار زیادی خواهد شد.
اجزای سیستم BMS
با توجه به کاربریهای مختلف از سیستم BMS اجزای هر سیستم نیز با دیگری میتواند متفاوت باشد. مهمترین اجزای تشکیلدهنده این سیستمها عبارتاند از:
سیستم کنترل مرکزی
مهمترین بخش این سیستم است. گاهی اوقات از یک کامپیوتر نیز به جای این سیستم استفاده میگردد ولی در اغلب موارد این بخش مستقل بوده و فقط از طریق کامپیوتر برنامهریزی و کنترل میگردد. این بخش شامل واحد پردازنده ، کنترلرهای اصلی سیستم و کنتاکنتورها و رلههایی که با کلیه اجزاء در ارتباطاند است.
خطوط ارتباطی (BUS)
برای ارتباط اجزاء مختلف BMS با یکدیگر از خطوط ارتباطی استفاده میگردد این خطوط که به صورت سیمهای برق، یا به صورت امواج بیسیم هستند، از تمام اجزاء BMS عبور کرده و امکان ارسال اطلاعات را بین آنها میسر میسازد.
نقاط دسترسی و کنترلکننده (Access Point)
شامل یک نمایشگر و یک صفحه کلید و یا یک نمایشگر لمسی بوده و در نقاط مختلف ساختمان نصب شده و قابلیت کنترل و نمایش اطلاعات آن بخش ، مانند دما، وضعیت وسایل و غیره را دارا است.
سنسورها
سنسورهای گوناگونی با توجه به نیازهای مورد نظر و سطح هوشمند سازی میتواند در نقاط مختلف نصب گردد. برخی از سنسورها عبارتاند از: سنسور دما، سنسور رطوبت، سنسور دود و ...
دیمرهای روشنایی
دیمرها امکان تنظیم نور را با افزایش یا کاهش نور لامپها بصورت الکترونیکی به وجود میآورند.
تایمرها
جهت انجام اقداماتی که نیاز به تکرار در زمانهای مشخص دارد، استفاده میشوند.
پریزها
میتوان مصرفکنندههای متصل به آن را از طریق دستورهای لازم، خاموش یا روشن کرد.
نرمافزار سیستم
امکانات بسیار زیاد نرمافزار از جمله گزارشگیری، ثبت واقع و ارتباط بصری مناسب با سیستم را فراهم میکند.
Web Server
وسیلهای است که کاربر را قادر میسازد تا در هر نقطهای از دنیا از طریق اینترنت به سیستم BMS دسترسی پیدا کرده و آن را کنترل نماید.
فواید استفاده از سیستم BMS
مزایای اصلی سیستم BMS عبارتاند از:
- صرفه جویی انرژی و کاهش هزینه های نگهداری
- ایمنی
- افزایش سطح رفاه و آسایش