لغت یونانی اینسی نریت (Incinerate) به معنی سوزاندن و به خاکستر تبدیل کردن، امروزه معانی گسترده تری پیدا کرده است. به طور کلی هر فرایندی که بتواند با سوزاندن مواد زائد جامد، حجم یا وزن آن را کاهش دهد و به شکل مواد کم ضرر تبدیل کند، زباله سوز نامیده می شود. درکل، زباله سوزی فرآیندی است که توسط آن زباله ها در مجاورت حرارت، مشتعل شده و موادی مثل خاکستر و گازهای دودکشی را به عنوان محصولات، احتراق تولید می کند. ضمنا بیشتر فلزات و ترکیبات فلزی موجود در زباله، بدون تغییر باقی مانده و قابل استخراج از خاکستر حاصله بوده و یا به اتمسفر فرستاده می شوند.

   مهم ترین مزایای روش زباله سوزی، کاهش زیاد در حجم و وزن زباله ها بدون نیاز به مدت زمان طولانی و یا مساحت زیاد مورد نیاز برای اجرای عملیات، از بین رفتن اکثر زائدات خطرناک و به تبع آن کاهش اثرات مخرب زیست محیطی، امکان بازیافت انرژی به صورت برق و یا حرارت از گرمای آزاد شده در حین فرآیند احتراق زباله ها و همچنین امکان بازیافت فلزات (اعم از فلزات آهنی و غیر آهنی) از محصولات احتراق می باشد. امروزه ظرفیت جهانی زباله سوزی به منظور انهدام زباله و در کنار آن تولید انرژی و بازیافت فلزات (از زباله های جامد شهری) حدود 130 میلیون تن در سال است که در حدود 600 نیروگاه بزرگ زباله سوز انجام می شود. بسیاری از مواد زائد، قابل سوزاندن بوده و محصول احتراق نیز به صورت گاز و خاکستر می باشد که به راحتی از دودکش ها و انتهای فرآیند، خارج می شوند.

   سوزاندن مواد زاید جامد صنعتی در صورت رعایت موازین مهندسی پیشرفته، یک فرآیند مهار شده است که در آن مواد زاید جامد، سوخته و به خاکستر مبدل شده و باقیمانده به گازهای بی خطر و یا کم خطر تبدیل می گردند. در این روش حجم زباله ها تا 90 درصد کاهش پیدا می کند. زباله سوزی یکی از روش های دفع مواد زاید جامد است. این روش در صنایعی که با مشکل کمبود زمین جهت دفع پسماندهای صنعتی خود، مواجه هستند، کاربرد دارد. علاوه بر کاهش حجم، از این دستگاه ها نیز می توان برای کاهش و یا رفع ویژگی سمی مواد استفاده نمود.

   تولید انرژی از زباله های صنعتی نیز بازیافت محسوب می شود. این مورد در زباله سوزهای بزرگی که بدین منظور طراحی شده اند، امکان پذیر خواهد بود. امروزه علاوه بر زباله سوزها، پیرولیز زباله و تولید RDF نیز برای تولید انرژی از زباله های صنعتی و شهری مورد استفاده قرار می گیرد. این فناوری با افزایش قیمت انرژی در کشورهای صنعتی، اخیرا مورد توجه قرار گرفته است.

   اجزای یک زباله سوز شامل قسمت های اصلی دریافت و تغذیه، کوره، شبکه سوخت، بازیافت گرما و دستگاه کنترل آلودگی هوا می باشد. آلودگی هوا بعنوان یکی از مشکلات و پیامدهای منفی تاسیسات زباله سوز محسوب می گردد.

   طبق بررسی های به عمل آمده، آلاینده های منتشره از دودکش زباله سوزها شامل منواکسیدکربن، اکسیدهای نیتروژن، اکسیدهای گوگرد، مواد معلق، گازهای اسیدی، فلزات سنگین، ترکیبات آلی فرار، دی اکسیدها و فرئون ها می باشند. یک زباله سوز بدون تجهیزات کنترل آلودگی، امکان انتشار 27 نوع فلز سنگین، 21 نوع ترکیبات سرطان زای دیاکسینها و فرئونها و نیز بیش از 400 نوع ترکیب آلی به محیط زیست را دارد.

   زباله سوز روش پرخرج و گرانی است که نیاز به نظارت و کنترل دقیق متخصصان و کارکرد ماهرانه کارگران آموزش دیده دارد تا به طور مستمر بتواند سه عامل مهم و موثر در احتراق کامل، یعنی حرارت، اکسیژن و زمان را تحت نظارت و کنترل داشته باشد. در زباله سوزی باید پتانسیل ایجاد خطر در نتیجه تولید موادی مانند اسید کلریدریک، اسید فلوئوریک، دی اکسید گوگرد، منواکسید کربن، اکسیدهای نیتروژن و ذرات، ارزیابی و سنجیده شود.

   زباله سوزها زمانی حداکثر کارایی و بازدهی را دارند که ظرفیت بالا داشته باشند و مواد زاید مورد نظر دارای ارزش حرارتی مناسب باشند، یعنی سوختن مواد به اندازه کافی حرارت ایجاد کرده و دارای احتراق کامل باشند به طوری که ابتدا رطوبت مواد موجود در مواد زائد بخار شده و درجه حرارت برای سوزاندن کامل مواد بدون نیاز به سوخت کمکی کافی فراهم باشد.