انرژی نو یا انرژی جایگزین به آن دسته از انرژیها گفته میشود که برای تولیدشان از منابع بدون کربن استفاده میگردد؛ مانند انرژی خورشیدی، انرژی بادی، انرژی دریایی و زمین گرمایی. از هیدروژن نیز که در پیلهای هیدروژنی قادر به ذخیره انرژی است، به عنوان انرژی نو نام برده میشود.
این نوع انرژیها معایب سوختهای فسیلی مانند افزایش غلظت دیاکسیدکربن و در نتیجه افزایش دمای کره زمین و تغییرات آب و هوایی و آلودگی زیست محیطی را ندارد علاوه بر این منابع تولید آنها تمام ناشدنی و بدون محدودیت است.
توسعهٔ این نوع از انرژیها با توجه به عوامل مختلف بهویژه هزینه اولیه و قیمت تمام شده بالا و نبود سیاستهای حمایتی، با مشکلاتی مواجهاست.
امروزه حفظ سلامت اتمسفر از مهم ترین پیش شرط های توسعه اقتصادی پایدار جهانی به شمار می آید. از این رو است که دهه های آینده به عنوان سال های تلاش مشترک جامعه انسانی برای کنترل انتشار کربن، کنترل محیط زیست و در واقع تلاش برای تداوم انسان بر روی کره زمین خواهد بود.
بنابراین استفاده از منابع جدید انرژی به جای منابع فسیلی امری الزامی است. سیستم های جدید انرژی در آینده باید متکی به تغییرات ساختاری و بنیادی باشد که در آن منابع انرژی بدون کربن نظیر انرژی خورشیدی و بادی و زمین گرمایی و کربن خنثی مانند انرژی بیوماس مورد استفاده قرار می گیرند. بدون تردید انرژی های تجدیدپذیر با توجه به سادگی فن آوریشان در مقابل فن آوری انرژی هسته ای از یک طرف و نیز بدلیل عدم ایجاد مشکلاتی نظیر زباله های اتمی از طرف دیگر نقش مهمی در سیستم های جدید انرژی در جهان ایفا می کنند.
در هر حال باید اذعان داشت که در عمل عوامل متعددی بویژه هزینه اولیه و قیمت تمام شده بالا، عدم سرمایه گذاری کافی برای بومی نمودن و بهبود کارآیی تکنولوژی های مربوطه، به حساب نیامدن هزینه های خارجی در معادلات اقتصادی، نبود سیاست های حمایتی در سطح جهانی، منطقه ای و محلی، نفوذ و توسعه انرژی های نو را بسیار کند و محدود ساخته است. ولی پژوهشگران و صنعت گران همواره تلاش خود را جهت رفع این مشکلات مبذول می دارند.
منابع انرژی در جهان به دو دسته اصلی تقسیم می شوند :
انرژی های تجدید ناپذیر
منابع هیدرو كربنی
الف: زنده (گیاهان)
ب: غیر زنده (مواد معدنی مثل زغال سنگ، نفت، گاز و...) كه به سوخت های فسیلی معروفند .
انرژی های تجدید پذیر: انرژی خورشید، باد، انرژی زمین گرمایی، انرژی هیدروژنی و پیل های سوختی، بیوگاز، امواج و.... كه در منابع مختلف تحت عنوان انرژی های نو از آن ها یاد می شود.
با پیشرفت علم در جهان و پس از انقلاب صنعتی، استفاده از سوختهای فسیلی به شدت افزایش یافت. این امر باعث شد میزان کربن دی اکسید و برخی گاز های دیگر نظیر کربن منو اکسید، گوگرد تری اکسید و ... در جو بیش از اندازه افزایش یابد و از چرخه طبیعی خود خارج شوند. از طرف دیگر، سرعت مصرف سوختهای فسیلی از تولید آن بیشتر است؛ بنابراین، این منابع در آینده به اتمام خواهند رسید.
امروزه به منظور کاهش استفاده از سوختهای فسیلی، جلوگیری از تولید زیاد گازهای گلخانهای و ... به منابعی نظیر خورشید، باد، زمین و ... که برای طبیعت ایجاد آلودگی نمیکنند، روی آورده شده است.
به همین علت به این منابع، منابع پاک گفته میشود. این منابع مانند سوختهای فسیلی و هستهای محدودیت دسترسی ندارند. به همین علت به سوختهای فسیلی و هستهای منابع تجدیدناپذیر و به این منابع، منابع تجدیدپذیر گفته میشود. به انرژی حاصل از آنها انرژی تجدیدپذیر نیز میگویند.
از مزیتهای دیگر منابع تجدیدپذیر میتوان به رایگان بودن، دسترسی آسان و ... آنها اشاره نمود. البته باید در نظر داشت هر کدام از این منابع معایبی نیز دارند.
به طور مثال، عدم وجود خورشید در شب و ایجاد تداخل در امواج الکترومغناطیس و ... از معایب استفاده از انرژیهای نو هستند.
انواع انرژیهای تجدید پذیر
- انرژی خورشیدی
- انرژی بادی
- انرژی زمین گرمایی
- انرژی امواج و جزر و مد
- انرژی برق آبی
- سوختهای هیدروژنی
- سوختهای گیاهی بیومس