توان اسمزی (osmotic power) یا توان گرادیان شوری (salinity gradient power) انرژی است که از اختلاف غلظت نمک بین آب دریا و آب رودخانه گرفته میشود. دو روش عملی برای استخراج توان اسمزی وجود دارد:
- الکترودیالیز معکوس (reverse electro dialysis) یا RED
- اسمز فشاری (pressure-retarded osmosis) یا PRO
هر دو فرآیند متکی بر روش اسمز یونی با ممبرانهای (membranes) مخصوص هستند. محصول اصلی این فرآیند، آب نیمه شور است. محصول جانبی آن نیروهای طبیعی هستند که مهار میشوند: جریان آب شیرین به دریای آب شور.
این تکنولوژی در شرایط آزمایشگاهی تأیید شده است. توان اسمزی برای استفاده تجاری در هلند (RED) و نروژ (PRO) ، در حال پیشرفت است. قیمت ممبران، یک مانع برای توسعه این تکنولوژی است. یک ممبران جدید و ارزان که از پلاستیک پلی اتیلنی ساخته شده است، میتواند امکان استفاده تجاری را فراهم کند. روشهای دیگری نیز در دست مطالعه هستند که در میان آنها یک روش مبتنی بر تکنولوژی خازن دو لایه الکتریکی و یک روش مبتنی بر اختلاف فشار بخار است.
در 24 نوامبر 2009، نخستین نیروگاه اسمزی جهان با ظرفیت 4 کیلووات توسط شرکت استاتکرافت در توفت نروژ افتتاح شد. این نیروگاه از پلیایمید به عنوان ممبران استفاده میکند و قادر به تولید یک وات به ازای هر متر مربع غشا است. این میزان توان با عبور 10 لیتر بر ثانیه آب از غشا در فشار 1 مگاپاسکال به دست میآید. افزایش فشار و همچنین میزان جریان آب هر دو باعث افزایش توان خروجی میشوند.